Xuất hoá đơn trong chợ: Quy định và cách thực hiện đúng luật

Từ ngày 01/06/2025, quy định mới về hóa đơn điện tử chính thức có hiệu lực theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Theo đó, nhiều hộ kinh doanh trong chợ – đặc biệt các ngành hàng bán lẻ, ăn uống và dịch vụ – sẽ bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền khi đáp ứng điều kiện về doanh thu hoặc quy mô. Đây là bước tiến lớn trong quá trình số hóa hoạt động kinh doanh, giúp minh bạch doanh thu, quản lý thuế hiệu quả và bảo đảm quyền lợi của cả người bán lẫn người mua. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ ai bắt buộc phải xuất hoá đơn trong chợ, cách thực hiện đúng luật, và những lưu ý pháp lý quan trọng để tránh bị xử phạt.

1. Quy định về xuất hoá đơn trong chợ

Theo khoản 8 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP (sửa đổi Điều 11 Nghị định 123/2020/NĐ-CP), có hiệu lực từ ngày 01/06/2025, các đối tượng sau phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế:

• Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên.

• Hộ kinh doanh có sử dụng máy tính tiền hoặc phần mềm POS trong hoạt động bán hàng.

• Hộ kinh doanh có quy mô tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ, thực hiện chế độ kế toán và nộp thuế theo phương pháp kê khai.

Các ngành nghề thuộc diện áp dụng bao gồm:

• Bán lẻ hàng tiêu dùng, tạp hóa, thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng.

• Dịch vụ ăn uống, cà phê, nhà hàng, giải khát.

• Dịch vụ vui chơi, giải trí, khách sạn, vận tải hành khách và các dịch vụ phục vụ cá nhân khác.

Như vậy, nhiều tiểu thương trong chợ – đặc biệt nhóm bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng – sẽ thuộc diện bắt buộc xuất hóa đơn điện tử kể từ 01/06/2025, nếu đạt mức doanh thu hoặc có thiết bị bán hàng điện tử.

Ngoài ra, khi người mua yêu cầu hóa đơn, tiểu thương vẫn phải lập và gửi hóa đơn điện tử dù giá trị nhỏ.

Ban quản lý chợ khi thu phí sạp, điện, nước, vệ sinh… cũng phải xuất hóa đơn điện tử theo quy định.

Trong trường hợp khách lẻ không yêu cầu hóa đơn, hộ kinh doanh có thể không lập hóa đơn riêng cho từng giao dịch nhưng vẫn cần tổng hợp doanh thu hằng ngày để kê khai thuế đúng thực tế.

Xem thêm: Mức phí thuê kiot chợ và các khoản phí khác khi kinh doanh tại chợ

2. Cách xuất hoá đơn điện tử trong chợ cho hộ kinh doanh

Để triển khai đúng quy định có hiệu lực từ 01/06/2025, hộ kinh doanh trong chợ cần nắm vững quy trình 5 bước sau.

Bước 1: Chuẩn bị điều kiện cần thiết

Trước khi đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh cần có:

• Mã số thuế hợp lệ (đăng ký tại Chi cục Thuế địa phương nếu chưa có).

• Email và số điện thoại để nhận thông báo, hóa đơn và tài khoản truy cập.

• Thiết bị có kết nối Internet như máy tính, laptop, điện thoại thông minh hoặc máy POS.

• Chữ ký số (USB Token hoặc eSign) đứng tên hộ kinh doanh.

• Phần mềm hóa đơn điện tử được Tổng cục Thuế chấp thuận, như MISA, MeInvoice, EasyInvoice…

Hộ kinh doanh có thể lựa chọn giải pháp tích hợp sẵn trong máy tính tiền hoặc phần mềm POS để thao tác trực tiếp tại quầy, tiết kiệm thời gian và đảm bảo kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Bước 2: Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử

Tùy vào hình thức nộp thuế, hộ kinh doanh thực hiện một trong hai cách sau:

1. Hộ kinh doanh kê khai thuế (theo phương pháp kê khai)

1. Truy cập Cổng thông tin Hóa đơn điện tử của Tổng cục Thuế: https://hoadondientu.gdt.gov.vn.

2. Chọn mục “Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử”.

3. Điền mẫu 01/ĐKTĐ-HĐĐT (Phụ lục IA, Nghị định 123/2020/NĐ-CP).

4. Gửi tờ khai điện tử.

5. Trong vòng 15 phút, cơ quan thuế phản hồi qua email:

   • Nếu chấp nhận, hộ kinh doanh được cấp tài khoản đăng nhập.

   • Nếu chưa chấp nhận, cơ quan thuế hướng dẫn điều chỉnh hồ sơ.

2. Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán

• Có địa điểm cố định: nộp hồ sơ tại Chi cục Thuế nơi kinh doanh.

• Không có địa điểm cố định: nộp hồ sơ tại Chi cục Thuế nơi cư trú.

• Hồ sơ gồm:

  • Tờ khai đăng ký hóa đơn điện tử.

  • Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc mã số thuế.

  • CMND/CCCD của chủ hộ.

Khi được chấp thuận, hộ kinh doanh phải dừng sử dụng hóa đơn giấy còn tồn, theo Khoản 3 Điều 15 Nghị định 123/2020/NĐ-CP.

Bước 3: Cài đặt và cấu hình phần mềm hóa đơn điện tử

Sau khi được cấp phép, hộ kinh doanh thực hiện:

• Đăng nhập phần mềm hóa đơn điện tử đã chọn.

• Khai báo thông tin hộ kinh doanh: tên, địa chỉ, mã số thuế, ngành nghề, mẫu hóa đơn.

• Kết nối chữ ký số để ký hóa đơn.

• Kiểm tra kết nối mạng và đồng bộ dữ liệu với hệ thống của Tổng cục Thuế.

Với hộ có nhiều sạp, nên đồng bộ toàn bộ thiết bị bán hàng (máy tính tiền, POS, điện thoại) để quản lý thống nhất doanh thu và hóa đơn phát hành.

Bước 4: Lập và phát hành hóa đơn điện tử

Khi có giao dịch bán hàng hoặc người mua yêu cầu hóa đơn:

1. Tạo hóa đơn mới:

   • Nhập thông tin người mua (nếu có): tên, địa chỉ, mã số thuế.

   • Ghi chi tiết hàng hóa, số lượng, đơn giá, thành tiền.

   • Phần mềm tự động tính tổng cộng và thuế suất (nếu có).

2. Ký số và phát hành:

   • Ký điện tử bằng chữ ký số của hộ kinh doanh.

   • Gửi hóa đơn đến cơ quan thuế để cấp mã xác thực (đối với hóa đơn có mã).

3. Gửi cho người mua:

   • Gửi qua email, tin nhắn, hoặc in bản thể hiện nếu khách yêu cầu.

   • Nếu khách lẻ không yêu cầu hóa đơn, hộ vẫn lưu bản điện tử trong hệ thống.

4. Truyền dữ liệu cho cơ quan thuế:

   • Hóa đơn được tự động truyền về hệ thống của Tổng cục Thuế, không cần nộp bản giấy.

Hóa đơn phải được lập đúng thời điểm giao dịch hoặc thu tiền, không được lùi ngày hoặc gộp nhiều giao dịch trong ngày.

Bước 5: Lưu trữ, tra cứu và điều chỉnh hóa đơn

• Hóa đơn điện tử phải được lưu ít nhất 10 năm kể từ ngày phát hành.

• Có thể tra cứu trực tiếp tại https://hoadondientu.gdt.gov.vn/tra-cuu.

• Trường hợp cần điều chỉnh:

  • Nếu hóa đơn chưa gửi khách hàng, có thể hủy và lập lại.

  • Nếu đã phát hành, cần lập hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế.

Vi phạm thời điểm xuất hóa đơn hoặc sai thông tin có thể bị phạt 3–10 triệu đồng theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

Xem thêm: Cách Bảo Quản Hàng Hóa Trong Chợ Tránh Bị Ẩm Mốc, Hư Hỏng

3. Giải đáp thắc mắc thường gặp khi xuất hoá đơn trong chợ

3.1. Hộ kinh doanh trong chợ không có mã số thuế có được xuất hóa đơn không?

Không. Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, hóa đơn điện tử phải có mã số thuế, tên và địa chỉ người mua. Hộ kinh doanh cần đăng ký mã số thuế trước khi sử dụng.

3.2. Hộ kinh doanh có được xuất hoá đơn VAT trong chợ không?

Không. Hộ kinh doanh nộp thuế khoán không áp dụng phương pháp khấu trừ thuế nên không thể xuất hóa đơn GTGT. Nếu muốn, cần chuyển sang loại hình doanh nghiệp.

3.3. Không xuất hoá đơn trong chợ đúng quy định bị xử phạt thế nào?

Theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi không lập hóa đơn, lập sai thời điểm hoặc không gửi dữ liệu cho cơ quan thuế có thể bị phạt từ 3 đến 10 triệu đồng.

Nếu thuộc diện bắt buộc sử dụng máy tính tiền kết nối thuế mà không triển khai, mức phạt bổ sung từ 5 đến 10 triệu đồng theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

3.4. Ban quản lý chợ có bị liên đới trách nhiệm không?

Ban quản lý chợ không chịu phạt thay tiểu thương nhưng có trách nhiệm hướng dẫn, giám sát và báo cáo định kỳ với cơ quan thuế. Đồng thời, nên tổ chức tập huấn để giúp tiểu thương thực hiện đúng quy định kể từ 01/06/2025.

Xem thêm: Hướng dẫn kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ

Kết luận

Kể từ 01/06/2025, việc xuất hóa đơn trong chợ chính thức được áp dụng theo quy định của Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Những hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm, sử dụng máy tính tiền hoặc đạt quy mô tương đương doanh nghiệp siêu nhỏ sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.

Việc triển khai hóa đơn điện tử không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là giải pháp giúp tiểu thương kinh doanh minh bạch, quản lý doanh thu hiệu quả và giảm rủi ro vi phạm. Ban quản lý chợ cần chủ động phổ biến quy định, hỗ trợ tiểu thương đăng ký sớm để hoạt động kinh doanh trong chợ được ổn định, hợp pháp và đúng lộ trình Nhà nước đề ra.