Kinh doanh tại chợ truyền thống tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều rủi ro nếu chủ sạp không thực hiện đúng nghĩa vụ thuế. Đặc biệt, từ năm 2025, khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư 40/2025/TT-BTC và Quốc hội thông qua Nghị quyết 198/2025/QH về lộ trình bỏ hoàn toàn thuế khoán từ 2026, việc hiểu đúng và thực hiện kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ trở nên cấp thiết.
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước — từ xác định ai phải kê khai, các loại thuế cần nộp, phương pháp kê khai, quy trình thực hiện trên cổng thuế điện tử, cho đến những lưu ý quan trọng để tiểu thương và ban quản lý chợ cùng thực hiện đúng quy định.
1. Những điểm mới quan trọng trong chính sách thuế 2025
Năm 2025 đánh dấu bước chuyển lớn trong quản lý thuế hộ kinh doanh, đặc biệt với các hộ đang hoạt động trong chợ:
-
Thông tư 40/2025/TT-BTC (hiệu lực từ 01/7/2025) sửa đổi nhiều quy định của Thông tư 40/2021, trong đó có mẫu tờ khai 01/CNKD và cách xác định thuế khoán minh bạch hơn.
-
Từ 01/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải chuyển sang phương pháp kê khai, đồng thời sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối cơ quan thuế.
-
Từ 01/01/2026, hình thức thuế khoán sẽ chấm dứt hoàn toàn, mọi hộ kinh doanh đều kê khai thuế theo doanh thu thực tế.
-
Các hộ có doanh thu nhỏ hơn 1 tỷ đồng vẫn được áp dụng thuế khoán trong giai đoạn chuyển tiếp 2025 nhưng cần chuẩn bị hồ sơ kê khai sẵn để chuyển đổi kịp thời.
2. Ai phải kê khai thuế khi kinh doanh trong chợ
Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có nghĩa vụ kê khai thuế nếu doanh thu năm dương lịch vượt 100 triệu đồng.
-
Doanh thu ≤ 100 triệu đồng/năm: được miễn thuế GTGT và TNCN nhưng vẫn nên đăng ký mã số thuế để quản lý.
-
Doanh thu > 100 triệu đồng/năm: bắt buộc phải kê khai và nộp thuế.
-
Doanh thu ≥ 1 tỷ đồng/năm (từ 1/6/2025): phải chuyển sang phương pháp kê khai, không được nộp thuế khoán.
-
Từ 1/1/2026: mọi hộ kinh doanh (bất kể quy mô) đều kê khai theo doanh thu thực tế, không còn hình thức thuế khoán.
👉 Như vậy, phần lớn tiểu thương trong chợ có doanh thu ổn định quanh năm sẽ phải chuyển sang kê khai trong thời gian tới.
Xem thêm: Sang nhượng sạp chợ: Điều kiện, thủ tục và hợp đồng cần biết
3. Các loại thuế hộ kinh doanh trong chợ phải nộp
3.1. Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Áp dụng theo tỷ lệ % trên doanh thu tùy ngành:
| Ngành nghề | Tỷ lệ GTGT |
|---|---|
| Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% |
| Dịch vụ, xây dựng không bao thầu NVL | 5% |
| Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa | 3% |
| Hoạt động khác | 2% |
Công thức: Thuế GTGT = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ GTGT
3.2. Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
Cũng tính theo tỷ lệ % trên doanh thu tương ứng ngành:
| Ngành nghề | Tỷ lệ TNCN |
|---|---|
| Phân phối, cung cấp hàng hóa | 0,5% |
| Dịch vụ, xây dựng không bao thầu NVL | 2% |
| Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa | 1,5% |
| Hoạt động khác | 1% |
Công thức: Thuế TNCN = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ TNCN
Lưu ý chung (GTGT & TNCN): Nếu doanh thu năm ≤ 100 triệu đồng thì không phải nộp 2 sắc thuế này.
Ví dụ nhanh: Bán lẻ tạp hóa doanh thu 600 triệu/năm →
GTGT = 600.000.000 × 1% = 6.000.000 đ
TNCN = 600.000.000 × 0,5% = 3.000.000 đ
3.3. Lệ phí môn bài
Áp dụng theo mức doanh thu năm:
| Doanh thu năm | Mức Lệ phí môn bài |
|---|---|
| > 500 triệu | 1.000.000 đ/năm |
| 300–500 triệu | 500.000 đ/năm |
| 100–300 triệu | 300.000 đ/năm |
| ≤ 100 triệu | Miễn |
Thông thường nộp 1 lần vào đầu năm hoặc khi bắt đầu kinh doanh.
4. Các phương pháp kê khai thuế hiện nay
4.1. Phương pháp kê khai định kỳ (tháng hoặc quý)
Áp dụng với hộ kinh doanh hoạt động thường xuyên.
-
Doanh thu > 50 tỷ đ/năm → kê khai theo tháng.
-
Doanh thu ≤ 50 tỷ đ/năm hoặc mới thành lập → kê khai theo quý.
4.2. Kê khai theo từng lần phát sinh
Dành cho hộ không kinh doanh thường xuyên hoặc chỉ hoạt động theo mùa.
Mỗi khi có giao dịch phát sinh cần xuất hóa đơn, hộ phải khai tờ khai 01/CNKD và nộp thuế tương ứng ngay sau khi phát sinh.
4.3. Phương pháp khoán (chỉ còn giai đoạn chuyển tiếp)
-
Tiếp tục áp dụng đến hết 31/12/2025 cho hộ doanh thu dưới 1 tỷ đ/năm.
-
Từ 2026 → bị bãi bỏ hoàn toàn.
5. Quy trình kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
-
Tờ khai 01/CNKD (mẫu cập nhật 2025)
-
Phụ lục 01-2/BK-HĐKD (nếu chưa có căn cứ doanh thu cố định)
-
Giấy đăng ký hộ kinh doanh, mã số thuế
-
Hóa đơn, chứng từ bán hàng và nhập hàng
-
Hợp đồng thuê sạp (nếu có)
-
Tờ khai bổ sung (khi cần điều chỉnh)
Bước 2: Kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ trên hệ thống điện tử
Các kênh thực hiện:
-
Ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại
Các bước cơ bản:
-
Đăng nhập bằng mã số thuế.
-
Chọn mục “Khai thuế hộ kinh doanh (01/CNKD)”.
-
Nhập doanh thu, tỷ lệ thuế, đính kèm phụ lục nếu có.
-
Ký điện tử và gửi tờ khai.
-
Lưu lại mã xác nhận hồ sơ.
Bước 3: Nộp thuế
| Hình thức kê khai | Hạn nộp tờ khai | Hạn nộp thuế | Nơi nộp |
|---|---|---|---|
| Theo tháng | Ngày 20 tháng sau | Cùng ngày | Chi cục Thuế quản lý |
| Theo quý | Ngày cuối tháng đầu quý sau | Cùng ngày | Chi cục Thuế quản lý |
| Theo lần phát sinh | Sau phát sinh | Cùng ngày | Chi cục Thuế địa phương |
Hình thức nộp: online qua Cổng Thuế điện tử, ngân hàng liên kết, hoặc ứng dụng eTax Mobile.
Bước 4: Lưu trữ chứng từ
Giữ biên lai nộp thuế, bản sao tờ khai, hóa đơn và chứng từ liên quan ít nhất 5 năm. Khi cơ quan thuế kiểm tra, bạn có thể xuất trình ngay để tránh bị truy thu.
Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách xuất hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh
6. Cập nhật quy định & lỗi thường gặp khi kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ
6.1. Các quy định mới cần lưu ý khi kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ
-
Mẫu 01/CNKD có chỉnh sửa từ 01/7/2025 → bỏ các chỉ tiêu hành chính không còn phù hợp, bổ sung mục “đặc khu”.
-
Từ 01/6/2025, hộ doanh thu ≥ 1 tỷ đ/năm → phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.
-
Xác định thuế khoán minh bạch: cơ quan thuế phải lấy ý kiến người dân, tổ chức địa phương và công khai 2 đợt trước khi chốt mức khoán.
-
Lộ trình bỏ thuế khoán hoàn toàn từ 01/01/2026, mọi hộ phải kê khai thực tế.
-
Một số địa phương (TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng…) đang thí điểm đăng ký thuế, nộp lệ phí môn bài trực tuyến cho tiểu thương ngay tại ban quản lý chợ.
6.2. Những lỗi phổ biến và cách khắc phục kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ
| Lỗi thường gặp | Cách khắc phục |
|---|---|
| Không xác định đúng ngưỡng doanh thu | Rà soát lại tổng doanh thu 12 tháng gần nhất để xác định miễn/không miễn thuế |
| Nộp tờ khai hoặc thuế trễ hạn | Cài nhắc lịch cố định, nộp sớm 2–3 ngày để tránh phạt chậm nộp 0,03 %/ngày |
| Không lưu chứng từ, hóa đơn | Lưu cả bản giấy và ảnh chụp điện tử; tạo thư mục theo tháng |
| Khai sai tỷ lệ ngành nghề | Đối chiếu Phụ lục I – Thông tư 40/2021 để nhập đúng mã ngành |
| Chưa cập nhật mẫu 01/CNKD mới | Tải mẫu cập nhật 7/2025 trên thuedientu.gdt.gov.vn |
| Nhờ người khác kê khai nhưng không kiểm tra | Kiểm tra lại thông tin trước khi ký và gửi, tránh sai sót bị truy thu |
7. Vai trò của ban quản lý chợ
Ban quản lý chợ là cầu nối giữa cơ quan thuế và tiểu thương. Cần:
-
Phổ biến chính sách thuế mới cho tiểu thương.
-
Hỗ trợ đăng ký mã số thuế, tạo tài khoản điện tử.
-
Tổng hợp danh sách hộ kinh doanh, phân loại doanh thu.
-
Hướng dẫn hộ đủ điều kiện chuyển sang kê khai trước 2026.
-
Phối hợp tổ chức đào tạo – tập huấn kê khai thuế điện tử.
Một chợ được quản lý minh bạch, thực hiện kê khai và thuế số hóa tốt sẽ được công nhận là “chợ văn minh thương mại”, thuận lợi trong xét thi đua, đầu tư hạ tầng.
8. Câu hỏi thường gặp khi kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ (FAQ)
1. Doanh thu dưới 100 triệu đ/năm có phải kê khai không?
Trả lời: Không phải nộp thuế GTGT và TNCN, nhưng vẫn nên đăng ký mã số thuế để được quản lý thống nhất.
2. Doanh thu khoảng 1,2 tỷ đ/năm phải làm gì?
Trả lời: Chuyển sang phương pháp kê khai, dùng hóa đơn điện tử và kê khai theo tháng/quý từ 1/6/2025.
3. Nhóm 3 người cùng thuê sạp → ai kê khai?
Trả lời: Một người đại diện được ủy quyền đứng tên đăng ký thuế, kê khai và nộp thuế thay cả nhóm.
4. Không có máy tính → kê khai bằng điện thoại được không?
Trả lời: Có. Tải ứng dụng eTax Mobile để kê khai, ký và nộp thuế trực tiếp.
5. Muốn tạm ngừng kinh doanh?
Trả lời: Thông báo với cơ quan thuế trước ít nhất 3 ngày làm việc. Nếu không, vẫn bị tính thuế như đang hoạt động.
6. Khai sai doanh thu có được sửa không?
Trả lời: Được. Lập tờ khai bổ sung – điều chỉnh và gửi lại trên Cổng Thuế điện tử.
9. Mẹo giúp kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ nhanh, tránh sai sót
-
Ghi doanh thu bán hàng mỗi ngày.
-
Lưu hóa đơn và chứng từ theo tháng.
-
Cài nhắc lịch hạn nộp tờ khai.
-
Theo dõi email/tin nhắn từ cơ quan thuế.
-
Ưu tiên thanh toán không tiền mặt để dễ đối chiếu.
-
Nếu có nhiều ngành nghề, ghi rõ doanh thu từng ngành.
-
Khi gặp lỗi kỹ thuật, gọi tổng đài Tổng cục Thuế 1900-9289 để được hỗ trợ.
Kết luận
Kê khai thuế hộ kinh doanh trong chợ là bước quan trọng giúp tiểu thương kinh doanh minh bạch, tuân thủ đúng quy định và chuẩn bị cho lộ trình bỏ thuế khoán từ năm 2026. Khi nắm rõ quy trình, thực hiện khai và nộp thuế điện tử đúng hạn, mỗi hộ kinh doanh không chỉ tránh rủi ro pháp lý mà còn góp phần xây dựng mô hình chợ văn minh, hiện đại và quản lý hiệu quả hơn.
